A nosa música

Dinme conta de que na época entre o franquismo e a transición, os grupos de cancións protesta soamente chegaban a intelectualidade galega que tiña relación e interese con estos grupos de música. Había moitos cun alto compromiso social, pero houbo unha excepción, que tamén chegou a emocionar as xentes da Galicia de orixe rural, non foi o único pero sí o que máis éxito acadou, Fuxan os ventos.
Ao principio da súa carreira o repertorio foi elaborado a partir da música folk universal , acercándose cada vez máis cara á música popular galega. Foron de pobo en pobo, preguntando a xente, e sentando nas lareiras cos vellos e vellas, recollendo cantigas dos lugares e incluíndo temas de composición propia as veces.
Por motivo da época na que estaban foron adquirindo un compromiso social importante que plasmouse coa canción protesta e de poemas doutros autores, reivindicando a oposición á dictadura e de defender o pobo, o idioma e unha cultura propia.
Neste grupo destaca  a voz e as letras das cancións. As letras podían ser de poetas galegos ou ben propias. Falaban de moitas cousas: reivindicativas (a inmigración, a autonomía, a ecoloxía, a pobreza..) , tradición oral coa que tivo contacto o grupo.. Moitas veces os dous aspectos mesturábanse, aínda que pola época o só feito de cantar en galego podía ser xa un xeito de reivindicación.

Ésta é unha das letras das súas cancións que máis gustoume, na que o autor fálalle a un bebé, que é o pobo galego, dicíndolle que vai recoller no seu futuro os froitos dunha Galicia esperanzada.


Durme meu neno, durme,
sen máis pranto,
que o tempo de chorare,
vai pasando
Que a terra na que vives,
no que bágoas,
precisa homes inteiros,
pra liberala.
Durme meu neno, durme,
colle forzas,
que a vida que che agarda,
pide loita.
Recollera-lo froito
sementado,
no inverno escuro e frio,
no que estamos.
Semente feita en sangue por un pobo
que xurde dende a hestoria, dende o sono,
un sono cheo de aldraxe e miserento,
un sono de inxusticias e silencio.
Mira a língoa que falo, despreciada,
por ser língoa de probes, língoa escrava,
son o orgullo que temos, língoa de probes.
Só neles hai verdade e máis honores.
Durme meu neno, durme, niste colo,
que esta terrra de escravos non tén odio.
Tén séculos de espranza, agardada,
que pón hoxe nos fillos que amamanta.

Outra das voces que me chama a atención e a de Mercedes Peón, e non só musicalmente senón como persoa. Está considerada como unha das mulleres máis carismáticas da música actual. Aos 13 anos escoitou cantar a varias mulleres da costa da morte, recolleu cancións, bailes, contos e vivencias da xente dos pobos que ía a visitar. Todo o que aprendeu transmitiuno na ensinanza, nas escolas municipais e máis adiante en universidades como a Sorbone, o Porto, País de Gales...
As súas composicións son moi variadas, mestura diferentes ritmos incluso os ancestrais.
Expresouse sempre libremente, facendo música independente e coa súa propia identidade chegando a facer unha música electroacústica coa que se coñece dentro e fóra das nosas fronteiras.
Os seus últimos traballos teñen case todos relacións coa danza xa que colabora con compañías. Entre estos últimos traballos está a composición da música "O kiosco das almas pérdidas" do Centro Coreográfico Galego.